حق سرقفلی 

* حق سرقفلی به مالك پرداخت می شود (توسط مستأجر)نه به مستأجـــر اول.از این رو شهرت تجاری و رونق كسبی و اعتبار صنفی كه ناشی از عمل مستأجر است در تعیین میزان سر قفلی تأثیری ندارد.

*حق سرقفلی ضمن عقد اجاره یا خارج از آن فقط تا زمـــــــان تخلیــــه عین مستأجره در حق مالك تحقق پیدا می كند.

* در زمان تخلیه عین مستأجره حق سر قفلی می بایست به مستأجـــر به قیمت عادلانه روز مسترد گردد؛حتا اگر مستأجر هیچ گونه فعالیت كسبی نداشته باشد.
توضیح : اینكه استرداد سر قفلی به قیمت عادله روز باشد و یا مبلغ اولیه پرداختی در زمان انعقاد عقد اجاره ، تابع توافق طرفین ( موجر و مستأجر ) و یا شروط ضمن عقد است .

* نقل و انتقال حق سر قفلی ضمن منافع مورد اجاره به صورت عادی و رسمی امكان پذیر است .

* شرط تحقق و تكوین حق سر قفلی منوط به قرار داد اجاره نمی باشد . یعنی مالك پیش از رابطه اسیجاری واجد حق سر قفلی می باشد و بدین جهت می تواند این حق را به دیگری واگذار كند .

*حق سر قفلی ذاتاً قابل اعراض و اسقاط است .

*در تعیین میزان حق سر قفلی هیچ عاملی غیر از خواست مالك دخالتی ندارد . و لذا اوست كه مبلغ سر قفلی را معین می كند و اعلام می دارد . طرف مقابل مستأجر می تواند بپذیرد و یا رد پیشنهاد كند .

*حق سر قفلی مربوط به محل معین است .

*حق سر قفلی در تفریط از بین نمی رود .

*مشروعیت حق سر قفلی ناشی از احكام اوّلی است .

*وفق قانون روابط موجر و مستأجر مصوب 1356 حق سر قفلی برای مستأجر شناخته نشده . آنچه در آن قانون مورد تأیید است ، حق كسب و پیشه می باشد .

*در قانون روابط موجر و مستأجر مصوب 1376 انتقال سر قفلی از مالك به مستأجروازمستأجر به مستأجر پیش بینی شده است 

* هرگاه مالك ، ملك تجارتی خود را به اجاره واگذار نماید ، می تواند مبلغی را تحت عنوان سر قفلی از مستأجر دریافت كند .

* سر قفلی را مالك ( موجر ) می تواند نگیرد . و اگر چنین كرد و ملك خود را اجاره داد نمی تواند بعداً از مستأجر چیزی بابت سر قفلی مطالبه كند و به عبارت دیگر این حق ذاتاً قابل اسقاط است .

* مستأجر هم می تواند در اثناء مدت اجاره برای واگذاری حق خود مبلغی را از موجر یا مستأجر دیگر به عنوان سر قفلی دریافت كند . مگر آن كه در ضمن عقد اجاره حق انتقال به غیر از وی سلب شده باشد .

* چنانچه مالك سر قفلی نگرفته باشد و مستأجر با دریافت سر قفلی ملك را به دیگری واگذار نماید . پس از پایان مدت اجاره ، مستأجر اخیر حق مطالبه سر قفلی از مالك را ندارد .

*در صورتی كه مؤجر به طریق صحیح شرعی سر قفلی را به مستأجر منتقل نماید ، هنگام تخلیه مستأجر حق مطالبه سر قفلی به قیمت عادله روز را دارد .سر قفلی ناظر به ملك تجاری است . لذا اگر شخصی ملك غیر تجاری را به اجاره بدهد نمی تواند سر قفلی دریافت كند .

*توجه *

*در قوانین روابط موجر و مستأجر مصوب سالهای 1339 و 1356 ذكری از سر قفلی نشده است . قانونگذار در قانون مصوب 1376 حق سر قفلی را به رسمیت شناخته است .

* در صورتی كه مستأجر بدون تحصیل اذن دادگاه یا موافقت مؤجر ، در مواردی كه حق انتقال به غیر را ندارد . منافع را به دیگری منتقل كند ، در این صورت مستأجر یا متصرف در برابر تخلیه ،استحقاق دریافت نصف سر قفلی را دارد . 

Acc Learn Center